Türk Seramik Sanatının Kültür Turizmi Açısından Önemi vePotansiyeli
Bir topluma ait maddi ve manevi değerlerin toplamı olarak tanımlanan kültür (Turhan, 1994:45), birçok kiĢinin seyahat etmesinde motivasyon faktörü olarak ön plana çıkmaktadır. Turistlerin farklı kültürleri keĢfetmek amacıyla yaptıkları seyahat ve konaklamalar ise ―kültür turizmi‖ olarak adlandırılmaktadır (Arınç, 2002:101). Turizm ve kültür arasında sıkı bir iliĢki bulunmaktadır. Kültür turizm hareketlerine yön verirken, turizm hareketleri ise bir topluma ya da ulusa ait kültürün tanınması ve yaygınlaĢmasına katkı sağlamamaktadır (Özgürel vd., 2016). Turizm sayesinde turistler farklı kültürleri, coğrafyaları ve insanları keĢfetme olanağı yakalamaktadır (Falk vd., 2012). Kültürün turistik bir öğe olarak kullanılması ise beraberinde koruma kavramını de getirmektedir. Turizm faaliyetleri bölgeye özgü kültürü koruma bilincinin geliĢmesine katkı sağlamaktadır (Önal, 2003).
Özgünlük ve bireysellik anlayıĢı ile hareket eden postmodern tüketicilerin turistik satın alma davranıĢında, farklı kültürleri keĢfetmek adına o kültürün katılımcısı olma isteğinin önemli bir motivasyon kaynağı olduğu dikkat çekmektedir. Kendilerine kiĢisel bir geliĢim ve dönüĢüm yaĢatacak ―yaratıcı bir kültür turizmi deneyimi‖ arayan ve farklı kültürlerin mirası ile tanıĢmak ve kaynaĢmak isteyen turistler sayesinde, dünya genelinde kültür turizmi hacminin giderek arttığı dikkat çekmektedir. Söz konusu durumu destekleyen araĢtırma bulguları ise, konunun önemini bir kez daha vurgulamaktadır (ÇEKÜL Vakfı Tarihi Kentler Birliği, 2012). ATLAS Kültürel Turizm AraĢtırma Programı tarafından 1991-2013 yıları arasında yürütülen araĢtırma raporuna göre, kültür amaçlı seyahat edenlerin oranı 1997 yılında %17‘i iken, bu oran 2007‘de yüzde 31‘e yükselmiĢtir (Atlas, 2013). Diğer bir araĢtırma raporu ise, Amerikalı turistlerin %65‘inin, seyahatlerinde kültürel bir etkinliğe mutlaka zaman ayırdıkları, hatta kültür gezisine katılmak için seyahatlerini uzattıkları yönünde bulgular içermektedir (Partners in Tourism and Travel Industry Association of America, 2002).
Kültür turistleri, gelir düzeyi, turistik harcama düzeyi ve eğitim düzeyi yüksek, daha çok üçüncü yaĢ turistlerinden oluĢan, bireysel ya da küçük gruplar halinde, kitle turistlerine göre daha geniĢ bir tarih aralığında ve daha çok düĢük sezonda seyahat eden ve ziyaret ettikleri destinasyonda daha fazla zaman harcayan kiĢiler olarak dikkat çekmektedir ((Richards 2001; Aksu: 2004:36). Yayınlanan bir araĢtırma raporunda ise kültür turistlerinin özellikleri aĢağıdaki gibi açıklanmaktadır (Ontario Cultural and Heritage Tourism Product Research Paper, 2009). Kültür turistleri;
Kültürel içerikli bir seyahati kiĢisel geliĢim için bir fırsat olarak değerlendirir,
Seyahat sırasında yüksek bir kültürel deneyim beklentisi vardır,
Kendisi için değerli ve anlamlı yerleri ziyaret etmek, insan topluluklarıyla buluĢmak, deneyimin bir parçası olmak hatta geçmiĢine ait anılarla yüzleĢme fırsatı bulmak ister,
KeĢfetme duygusu yüksek, çevreyi keĢfetmeye açık, meraklı ve hareketlidir,
Tarihi ve kültürel çevre dokularının tümünü keĢfedebildiği bir deneyim arar,
Kültürel mekânları yerel halkla birlikte anlamlandırır,
Güzel bir manzara eĢliğinde fotoğraf çekmek için değil keĢfetmek için seyahat eder,
Festivaller, sanat fuarları ya da sergileri keĢfetme konusunda isteklidir,
Turizmin olumsuz etkilerinin farkındadır ve sürdürülebilirlik konusunu önemser,
Yerel halkın kültürel kimliklerin korunmasına özen gösterir,
Küresel bilgi ağları aracılığı ile seyahate çıkmadan gideceği yer hakkında bilgi toplar,
Sık sık kısa gezilere katılır ve söz konusu gezilerde ekstra harcamalar yapma eğilimindedir.
Her yıl milyonlarca turist, miras, etnik yapı, mutfak, el sanatları, sanat ya da müzik gibi kültürel formları deneyimlemek için seyahat etmektedir. Kerstetter, et al., (2001)‘e göre, kültür turistleri genellikle daha yüksek harcanabilir gelire sahip kiĢilerden oluĢmaktadır. Ismagilova, et al. (2015)‘ e göre kültür turistlerinin ana motivasyonunu, kendi kendine öğrenme isteği oluĢturmaktadır.
Kültürel varlıkların turizm faaliyetleri açısından değerlendirilmesi ile oluĢan kültür turizminin en önemli öğelerinden biri ise kültürel miras unsurlarıdır (Arınç, 2002:108). Kültür turizmi, doğal alanlar, anıtsal ya da sivil mimari yapıları, sanat ürünleri ve koleksiyonları, kültürel kimlikler, gelenekler ve diller gibi somut ve somut olmayan kültürel miras unsurlarından beslenmektedir (ÇEKÜL Vakfı Tarihi Kentler Birliği, 2012). Yaratıcı turizm arayıĢı içerisinde olan kültür turistleri, yerel halk ve onların yaĢayan kültürleri ile bağ kurma olanağı sağlayan aktivitelere karĢı yüksek motivasyon sahibidir (Rossitza, 2010). Özellikle el sanatları kapsamında düzenlenen eğitim faaliyetlerine katılmak kültür turisti için önemli bir çekicilik oluĢturmaktadır (Lohmann ve Mundt, 2002:223)
Bölgenin tanıtımına ve ekonomisine katkı sağlayan el sanatları, özgün yanı ile destinasyona yeni turistleri çekmenin yolunu açmaktadır (Bayazit vd. 2012). Kültür turistlerinin farklı kültürlere ait objeleri satın alam eğiliminde olması, ülkelerin söz konusu objeleri destinasyonun çekiciliğini artırmak için reklam ve tanıtım aracı olarak kullanmaya yönlendirmektedir (Kahya, 2015: 22).
Geleneksel el sanatları kültür turizmini besleyen önemli bir unsur olarak değerlendirilmektedir (Sarıkaya, 2012). El sanatları ürünlerinin turistik harcamalar içerisinde önemli bir yer tutması ise söz konusu durumu destekler niteliktedir (Can, 2013). El sanatları ürünlerinin turistik hatıra eĢyası olarak satılması baĢlı baĢına bir gelir kalemi oluĢturmasına neden olabilmektedir. Örneğin; 1990‘lı yıllarda Hong Kong‘un turizm gelirlerinin yarısı hediyelik eĢyaların satıĢından sağlanması, turistik alıĢveriĢin baĢlı baĢına çekim gücü oluĢturabileceğinin önemli bir göstergesidir (Öter,2010). Turizm ekonomisinde ek ihracat kapsamında değerlendirilen el sanatları ürünleri bölge ve ülke çapında turizm faaliyetlerinden kazanılan gelire doğrudan katkı sağlamaktadır. Diğer yandan turizm faaliyetleri de el sanatları ürünlerinin korunması ve gelecek kuĢaklara aktarılmasında bir aracı iĢlevi görmektedir (Özberk ve Çevik, 2018). Turistik ürün olarak en çok dikkat çeken geleneksel el sanatları seramikçilik, çömlekçilik, halı dokumacılığı, kuyumculuk ve taĢ süslemeciliği olarak karĢımıza çıkmaktadır (Kahya, 2015:5).
ÇalıĢmanın ana konusunu oluĢturan geleneksel Türk seramiği bir toplumun kültürel birikimini geçmiĢten günümüze taĢıyan el sanatlarının önemli bir öğesi olarak değerlendirilmektedir (Ġdilman, 1999; 17). Bugün hediyelik eĢya kapsamında turistik bir ürün olarak karĢımıza çıkan seramik objeler, bölge ekonomisine katkı sağlamasının yanı sıra geleneksel Türk el sanatlarının dünyaya tanıtılmasında önemli bir role sahip olması nedeniyle, kültür turizmi açısından güçlü bir potansiyel oluĢturmaktadır (Öter, 2010).
Farklı boyutlarda dekoratif olarak tasarlanan ve genellikle tabak, vazo gibi formlardan oluĢan seramik objeler turistlere hediyelik eĢya olarak satılmaktadır. Seramik sanatının Anadolu‘da oldukça eski bir geçmiĢe sahip olması onu diğer hediyelik eĢyalardan farklı bir konuma taĢımaktadır. Turistik ürün üretmek amacıyla birçok seramik atölyesinin kurulduğu ve atölyelerde genellikle yerel halk istihdam edildiği de dikkat çekmektedir. Dolayısıyla söz konu atölyeler meslek edindirme konusunda görev üstlenirken, geleneksel el sanatlarının yaĢatılmasına da katkı sağlamaktadır. Kapadokya ve Selçuk bölgesinde bulunan seramik atölyeleri bunların baĢlıcalarını oluĢturmaktadır. Söz konusu atölyelerde turistler, Türk seramik sanatının örneklerini yansıtan objeleri satın alma fırsatı bulmanın yanı sıra, demonstrasyonlar aracılığı ile seramik üretim aĢamaları ile ilgili detaylı bilgiler de elde edebilmektedir. Bu tür atölye sayılarının artması ve özellikle turistlere kendi deneyimlerini oluĢturacak fırsatlar sunulmasının bölge turizmine önemli katkılar sağlayacağı düĢünülmektedir (Altınay ve Ġstanbullu Dinçer, 2017).
The Importance and Potential of Turkish Ceramic Art in terms of Cultural Tourism
Culture, which is defined as the sum of material and spiritual values belonging to a society (Turhan, 1994: 45), stands out as a motivation factor for many people to travel. Travels and stays made by tourists to discover different cultures are called "cultural tourism" (Arınç, 2002:101). There is a close relationship between tourism and culture. While culture directs tourism movements, tourism movements do not contribute to the recognition and dissemination of a society or national culture (Özgürel et al., 2016). Thanks to tourism, tourists have the opportunity to discover different cultures, geographies and people (Falk et al., 2012). The use of culture as a touristic element also brings the concept of protection. Tourism activities contribute to the development of the awareness of protecting the culture specific to the region (Önal, 2003).
It is noteworthy that the desire to be a participant of that culture in order to discover different cultures is an important source of motivation in the touristic purchasing behavior of postmodern consumers who act with an understanding of originality and individuality. It is noteworthy that the volume of cultural tourism is gradually increasing around the world, thanks to tourists who are looking for a "creative cultural tourism experience" that will enable them to experience personal development and transformation, and who want to meet and mingle with the heritage of different cultures. Research findings that support the aforementioned situation emphasize the importance of the subject once again (ÇEKÜL Foundation Historical Cities Union, 2012). According to the research report carried out by the ATLAS Cultural Tourism Research Program between 1991 and 2013, while the rate of those traveling for cultural purposes was 17% in 1997, this rate increased to 31 percent in 2007 (Atlas, 2013). Another research report includes findings that 65% of American tourists always spare time for a cultural event in their travels, and even extend their trip to participate in a cultural trip (Partners in Tourism and Travel Industry Association of America, 2002).
Cultural tourists, who have a high income level, touristic expenditure level and education level, mostly third-year-old tourists, travel individually or in small groups, in a wider date range and more in low season than mass tourists, and spend more time in the destination they visit. (Richards 2001; Aksu: 2004: 36) In a published research report, the characteristics of cultural tourists are explained as follows (Ontario Cultural and Heritage Tourism Product Research Paper, 2009).
Considers a cultural trip as an opportunity for personal development,
There is a high expectation of cultural experience during travel,
He wants to visit places that are valuable and meaningful to him, meet with human communities, be a part of the experience and even have the opportunity to face the memories of his past,
Has a high sense of discovery, is open to exploring the environment, is curious and active,
Seeks an experience where he can explore all of the historical and cultural environmental textures,
Makes sense of cultural spaces with local people,
Travels to explore, not to take pictures with a beautiful landscape,
Willing to explore festivals, art fairs or exhibitions
Is aware of the negative effects of tourism and cares about sustainability,
Pays attention to the preservation of the cultural identities of the local people,
Gathers information about the destination without traveling through global information networks,
He often takes short trips and tends to spend extra on those trips.
Millions of tourists travel each year to experience cultural forms such as heritage, ethnicity, cuisine, crafts, art or music. According to Kerstetter, et al., (2001), cultural tourists generally consist of people with higher disposable income. Ismagilova, et al. (2015), the main motivation of cultural tourists is the desire to learn on their own.
One of the most important elements of cultural tourism, which is formed by the evaluation of cultural assets in terms of tourism activities, is cultural heritage elements (Arınç, 2002:108). Cultural tourism is nourished by tangible and intangible cultural heritage elements such as natural areas, monumental or civil architectural structures, art products and collections, cultural identities, traditions and languages (ÇEKÜL Foundation Historical Cities Association, 2012). Cultural tourists, who are in search of creative tourism, are highly motivated towards activities that provide the opportunity to connect with local people and their living cultures (Rossitza, 2010). Participating in educational activities organized within the scope of handicrafts creates an important attraction for cultural tourists (Lohmann and Mundt, 2002:223).
Contributing to the promotion and economy of the region, handicrafts pave the way for attracting new tourists to the destination with its unique side (Bayazit et al. 2012). The tendency of cultural tourists to buy objects belonging to different cultures leads countries to use these objects as advertising and promotional tools to increase the attractiveness of the destination (Kahya, 2015: 22).
Traditional handicrafts are considered as an important element that feeds cultural tourism (Sarıkaya, 2012). The fact that handicraft products have an important place in touristic expenditures supports this situation (Can, 2013). The sale of handicraft products as tourist souvenirs can cause it to create an income item on its own. For example; The fact that half of Hong Kong's tourism revenues were obtained from the sale of souvenirs in the 1990s is an important indicator that touristic shopping can create a power of attraction on its own (Öter, 2010). Handicraft products, which are evaluated within the scope of additional export in the tourism economy, directly contribute to the income earned from tourism activities throughout the region and country. On the other hand, tourism activities also act as an intermediary in the protection of handicraft products and transferring them to future generations (Özberk and Çevik, 2018). Traditional handicrafts that draw the most attention as touristic products appear as ceramics, pottery, carpet weaving, jewelery and stone decoration (Kahya, 2015:5).
Traditional Turkish ceramics, which constitute the main subject of the study, is considered as an important element of handicrafts that carries the cultural accumulation of a society from the past to the present (İdilman, 1999; 17). Ceramic objects, which appear as a touristic product within the scope of souvenirs today, create a strong potential in terms of cultural tourism, as they contribute to the regional economy and play an important role in the promotion of traditional Turkish handicrafts to the world (Öter, 2010).
Ceramic objects, which are designed decoratively in different sizes and usually consist of forms such as plates and vases, are sold to tourists as souvenirs. The fact that the art of ceramics has a very old history in Anatolia puts it in a different position from other souvenirs. It is also noteworthy that many ceramic workshops were established in order to produce touristic products and that local people were generally employed in the workshops. Therefore, while the said workshops undertake the task of providing a profession, they also contribute to the survival of traditional handicrafts. The ceramic workshops in Cappadocia and Selcuk region are the main ones. In these workshops, tourists not only have the opportunity to purchase objects that reflect examples of Turkish ceramic art, but also obtain detailed information about ceramic production stages through demonstrations. It is thought that the increase in the number of such workshops and the opportunities to create their own experiences, especially to tourists, will contribute significantly to the tourism of the region (Altınay and Ġstanbullu Dinçer, 2017).
#landscapes #engraving #prints #decorative #exhibited #rembrandt #expressionist #inspired #monet #murals #modernist #masterpieces #watercolors #concept #exhibit #engravings #architectural #temperament #designs #cubist #linseedoil #famous #techne #plaster #easel #appropriation #reproductions #artworks #warhol #museum
Comments